تکاپوی بایدنِ پیر برای مقابله با نفوذ چین در عرصه جهانی جو بایدن تلاش داشته ریاست جمهوری خود را در مقام نزاع دموکراسی در برابر استبداد به تصویر بکشد و در همین راستا آمریکا را در تعارض با روسیه و چین قرار داده است.
شبکه خبری سی.ان.ان در گزارشی درباره تلاش‌های جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا برای پیشبرد سیاست تقابل با روسیه و چین در عرصه بین‌المللی به بهانه دفاع از دموکراسی می‌نویسد: «در ضمن غیبت شی جینپینگ و ولادیمیر پوتین، روسای جمهور چین و روسیه در اجلاس اخیر سران گروه ۲۰ در شهر دهلی نو در روزهای شنبه و یکشنبه، جو بایدن از این فرصت استفاده کرد تا در کنار رهبران هند و عربستان ظاهر شود؛ دو کشوری که آمریکا سابق بر این از آنها به خاطر سوابقشان در حوزه حقوق بشر انتقاد کرده اما تا حد خیلی زیادی به پشتیبانی اقتصادی آنها احتیاج دارد.
جو بایدن سپس در سفری به ویتنام تلاش کرد با این کشور کمونیستی روابط عمیق‌تری برقرار کند و در جریان این سفر به اعلام چند توافق دو جانبه از جمله توافقی بین شرکت هواپیمایی ویتنام و شرکت هواپیماسازی بوئینگ آمریکا پرداخت. بایدن رویکرد افزایش سهم آمریکا در بازارهای نوظهور جهان و سرمایه گذاری در کشورها دوست را دنبال می‌کند.
سرمایه‌گذاری در مسیرهای تجاری
نارندرا مودی، نخست وزیر هند و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در جریان اجلاس گروه ۲۰ در دهلی‌نو در یک اعلامیه مشترک، از مشارکتشان در طرح جدید “کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا” خبر دادند.
نادین ابراهیم، تحلیلگر سی.ان.ان در خبرنامه خاورمیانه این شبکه تحلیل کرد، برنامه ایجاد این مسیر تجاری باعث متصل شدن هند به خاورمیانه و اروپا “از طریق بنادر و خطوط راه آهن” می‌شود و می‌توان آن را یک چالش مستقیم برای پروژه چینی “یک کمربند، یک جاده” که از چند سال پیش تاکنون در راستای متصل کردن این کشور به بقیه جهان به اجرا در آمده، دانست.
نظم جهانی که دیگر تک قطبی نیست
ابراهیم اضافه می‌کند: این برنامه بلندپروازانه نشان می‌دهد آمریکا می‌تواند در تلاش برای مهار خیزش چین به روی متحدانش در خاورمیانه حساب کند اما از طرف دیگر همچنین نشان می‌دهد که چطور کشورهای عرب حوزه خلیج فارس بر مبنای این باور که نظم جهانی دیگر تک قطبی نیست، تلاش می‌کنند تعادلی بین متحدان سنتی خود همچون آمریکا و شرکای نوظهوری همچون چین تعادل برقرار کنند.
بایدن گفت، اعلام برنامه احداث این مسیر تجاری “در زمانی که یک نقطه عطف در تاریخ است” رخ داده و این سرمایه‌گذاری زیرساختی در کشورهای در حال توسعه، تاثیری طنین انداز در طول چند نسل خواهد داشت.
اما از طرف دیگر منافع این کشورهای دور از یکدیگر همواره با یکدیگر همراستا نیست. کوین لیپتاک، یک تحلیلگر دیگر سی.ان.ان متذکر می‌شود، بایدن و دیگر رهبران غربی مجبور به موافقت با ملایم‌تر شدن لحن یک بیانیه مشترک گروه ۲۰ در رابطه با جنگ در اوکراین شدند.
بیانیه نهایی این اجلاس گروه ۲۰ نهایتا روسیه را مشخصا متمایز و محکوم نکرد بلکه به جای آن اعلام داشت: “همه کشورها باید از تهدید و اعمال زور برای اکتساب اراضی خودداری کنند.”
برنامه شی جینپینگ برای یک نظم جهانی جدید
نکتار گان، یک مفسر شبکه سی.ان.ان که تحلیلی را درباره برنامه شی جینپینگ به منظور تغییر شکل دادن به حاکمیت جهانی نوشته است، به این مساله اشاره کرد که رئیس جمهور چین بیش از یک دهه در هیچ یک از اجلاس‌های گروه ۲۰ غیبت نداشت.
او می‌نویسد: تحلیلگران با در نظر گرفتن نگاه چین به رقابت ابرقدرتی با آمریکا می‌گویند غیبت مورد انتظار شی جینپینگ در اجلاس گروه ۲۰ همچنین نشان‌دهنده نارضایتی او از نظام حکمرانی جهانی موجود و تسلط بیش از حد نفوذ آمریکا بر ساختارهای مربوط به آن است.
او خاطرنشان کرد: شی جینپینگ به جای این ساختارها احتمالا به مجامع چند جانبه‌ای که مطابق با دیدگاه چین درباره نحوه حکمرانی بر جهان از جمله اجلاس اخیر سازمان بریکس که در آفریقای جنوبی پایان یافت و اجلاس آتی “مجمع کمربند و جاده” اولویت می‌دهد.
روابطی جدید با ویتنام
تلاش‌های بایدن برای تقویت روابط دیپلماتیک با ویتنام، سند و مدرک بارزتری از رویکرد مداوم او برای مقابله با ظهور چین به عنوان قطب سیاسی و اقتصادی مخالف آمریکا هستند. ویتنام یک بازار نوظهور مهم برای آمریکاست در حالی که اندیشکده آمریکایی “خانه آزادی” این کشور کمونیستی را با لقب “غیر آزاد” توصیف کرده است.
میشل توه و میهیر ملوانی، در مطلبی در سی.ان.ان بیزینس توضیح می‌دهند، مفهوم “پشتیبانی با محوریت دوستان” که مورد علاقه جنت یلن، وزیر خزانه داری آمریکا بوده “اشاره به رهسپار شدن زنجیره‌های تامین به سمت متحدان در تلاش برای محافظت از شرکت‌های تجاری در برابر اختلافات سیاسی دارد.”
همه گیری به تحرک شرکت‌ها برای تنوع بخشیدن به کانونهای تولید در خارج از چین سرعت بخشید.
لیپتاک و جرمی دیاموند، دو مفسر سی.ان.ان متذکر می‌شوند مشاوران جو بایدن، به سختی تلاش کرده‌اند به مردم آمریکا درباره تلاش بایدن در دست زدن به این سفرهای طولانی با هدف دیدار با دیگر سران کشورها توضیح دهند. اکثر رای دهندگان آمریکایی از طرفی نگرانی سن و صلاحیت روانی و جسمی بایدن هستند.
لیپتاک و دیاموند نوشتند: این سفرهای خارجی با این سرعت بالا و زمان کمی که برای خوابیدن می‌گذارند، برای رئیس جمهور آمریکا و مشاورانش فرصتی هستند تا این تلقی که رئیس جمهور ۸۰ ساله آمریکا برای عمل به وظایفش بیش از حد پیر است را زدوده و نشان دهند که او هر چه بیشتر متمایل به چنین سفرهایی برای پیشبرد برنامه‌اش است.
آنها عنوان کردند: بایدن در سفرش در چند روز گذشته به هانوی و دهلی نو به دنبال این بود که فرصت را به غنیمت بشمرد. او برای مذاکرات غیررسمی و سریع در تالار اجلاس، یکی پس از دیگری به سراغ رهبران می‌رفت تا روابط شخصی که مشخصه خود او هستند را بپروراند.
