یک کرم بعد از ۴۶ هزار سال زنده شد! دانشمندان موفق شدند یک کرم را که ۴۶ هزار سال پیش در میان لایه‌های منجمد سیبری یخ زده بود، احیا کنند. این مساله می‌تواند راهگشای شناخت بیشتر بیولوژی بقا و کمک به محافظت از گونه‌های در خطر در شرایط نامساعد آب و هوایی باشد.
این کِرم از گونه‌های قبلا ناشناخته، در عمق ۴۰ متری زیر سطح لایه یخی در منطقه سیبری این مدت زمان طولانی را دوام آورده است.
«تیراموس کورچالیا» از دانشمندان موسسه بیولوژی سلولی و ژنتیک «ماکس پلانک» (آلمان) در این خصوص گفت: این کرم در وضعیتی خاموش و غیرفعال موسوم به «کریپتوبیوسیس» (cryptobiosis) قرار داشته است که حالتی «بین مرگ و زندگی» است و ارگانیسم‌ها در این وضعیت می‌توانند نبود کامل آب و اکسیژن و همچنین گرما و سرمای شدید و شرایط شوری را تاب بیاورند.
وی با بیان اینکه روند متابولیک ارگانیسم‌ها در این وضعیت تا سطح غیرقابل شناسایی کاهش می‌یابد، خاطرنشان کرد: از این طریق می‌توان زندگی را متوقف و دوباره آن را از اول شروع کرد. این یک یافته مهم است. کورچالیا یادآور شد که در گذشته ارگانیسم‌هایی به مدت چند دهه در این وضعیت بقا یافته بودند و این اولین بار است که موجودی بعد از هزاران سال احیا می‌شود.
پنج سال پیش، دانشمندان موسسه «مسائل فیزیوکمیکال و بیولوژیکال در علوم خاک» در روسیه دو کرم را در منطقه یخ زده سیبری کشف کردند. یکی از آن محققان با نام «آناستازیا شاتیلوویچ» موفق شد در آزمایشگاه آن کرم‌ها را صرفا با «آب‌رسانی‌مجدد» (rehydrating) احیا کند. او سپس ۱۰۰ کرم را برای تحلیل و آنالیز بیشتر به آزمایشگاه‌هایی در آلمان منتقل کرد.
دانشمندان پس از گرم کردن کرم‌ها از تحلیل «رادیوکربنی» مواد گیاهی استفاده و مشخص کردند که آنها از مدت حدود ۴۵ تا ۴۷ هزار سال پیش تا کنون گرم نشده‌اند. این دانشمندان سپس با انجام تحلیل ژنتیکی مشخص کردند که این کرم‌ها متعلق به گونه جدیدی هستند که تا کنون شناخته نبوده اند و نام آن را Panagrolaimus kolymaenis گذاشتند.
محققان کشف کردند که این گونه جدید همانند گونه موسوم به C. elegans یک «ابزار مولکولی» دارد که می‌تواند به آن امکان بدهد تا در وضعیت کریپتوبیوسیس دوام بیاورد. این دو ارگانیسم یک نوع قند موسوم به تریهالوز (trehalose) تولید می‌کنند که احتمالا آنها را قادر می‌سازد تا در برابر شرایط انجماد و بی‌آبی دوام بیاورند.
«فیلیپ شیفر» رئیس بخش تحقیقات موسسه جانورشناسی دانشگاه کُلن و یکی از دانشمندان دست‌اندرکار این مطالعه می‌گوید: مشاهده اینکه همان مسیر بیوشیمیایی در گونه‌هایی با قدمت ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون سال مورد استفاده است واقعا اعجاب‌انگیز و به این معنی است که برخی از فرایندهای تکاملی عمیقا محافظت شده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: با مطالعه این ارگانیسم‌ها می‌توان به بینش‌های دیگری دست یافت. با مشاهده و تحلیل این جانوران، شاید بتوانیم بیولوژی حفظ و بقا را بیشتر درک کنیم و حتی تلاش‌هایی در زمینه محافظت از گونه‌های دیگر داشته باشیم یا حداقل یاد بگیریم که در شرایط آب و هوایی شدید کنونی چگونه باید از گونه‌ها محافظت کنیم.
