سوگواری برای مرگ دردناک آب و خاک ایران! رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب کشور با اشاره به اینکه بیش از ۲۵ درصد ذخایر آب زیرزمینی کشور در دهه های اخیر برداشت شده است، گفت: هر سال بیش از ۱۰۰۰۰ هکتار از اراضی مرغوب و با کاربری کشاورزی از چرخه تولید خارج می شود.
هادی اسدی رحمانی در نشست خبری با اشاره به وسعت حدود 165 میلیون هکتاری سرزمین ایران، خاکهای با قابلیت کشاورزی را حدود 25 میلیون هکتار اعلام کرد که تنها 5/18 میلیون هکتار در چرخه کشاورزی قرار دارد و همچنین سطح کشت سالیانه حدود 14 میلیون هکتار و مابقی بصورت آیش می باشد.
وی با اشاره به اینکه میانگین بارندگی در ایران 215 میلیمتر می باشد که سالیانه حجمی از آب برابر 354 میلیارد متر مکعب را ایجاد می نماید، بیان داشت: از این مقدار 246 میلیارد متر مکعب بصورت تبخیر از دسترس خارج میشود و 108 میلیارد متر مکعب بصورت رواناب سطحی جاری می شود.
این مسئول با اشاره به اینکه فقط 81 میلیارد متر از این جریان سطحی آب در کشور قابل بهره برداری است، تصریح کرد: 75 میلیارد متر مکعب آن در کشاورزی مصرف میشود.
رییس موسسه تحقیقات خاک و آب کشور با بیان اینکه کل ذخایر آب زیرزمینی کشور 500 میلیارد متر مکعب تخمین زده می شود، افزود: از این مقدار بر اساس برآوردهای جدید حدود 135 میلیارد متر مکعب مصرف شده است که متاسفانه بیش از 25 درصد از ذخایر آب زیرزمینی کشور در دهه های اخیر برداشت شده است.
اسدی رحمانی با تاکید بر اینکه هم اکنون چالش های متعددی منابع آب و خاک کشور را تهدید می نماید، اظهار داشت: تغییرات اقلیمی و کاهش بارش ها در کشور سبب ایجاد دوره های خشکسالی شده به نحوی که توسعه کشاورزی در کشور در دهه های اخیر و افزایش برداشت از منابع زیرزمینی سبب تراز منفی قابل توجه در این خصوص شده است. علاوه بر کاهش کمیت منابع آبی در کشور، شوری منابع آبهای زیرزمینی نیز افزایش یافته و کیفیت آن را تحت تاثیر قرار داده است.
وی با بیان اینکه میانگین فرسایش در کشور 5/16 تن در هکتار در سال تخمین زده شده است، تاکید کرد: این مسئله تهدیدی جدی برای خاکهای کشور به ویژه در اراضی تحت کشت دیم محسوب میشود.
این مسئول با بیان اینکه برداشت عناصر غذایی خاک توسط محصولات کشاورزی از یکسو و عدم تامین کودهای مورد نیاز کشور (بویژه انواع فسفری و پتاسیمی) موجب تخلیه بنیه عناصر غذایی خاک شده است، اذعان داشت: بر اساس داده های مستخرج از طرح پایش خاک حدود 70 درصد از خاکهای کشور دچار کمبود فسفر، 35 درصد دچار کمبود پتاسیم و 50 درصد دارای کمبود آهن و روی می باشند که این امر بشدت باروری خاک، تولید محصولات کشاورزی و امنیت غذایی را دچار مخاطره می سازد.
رییس موسسه تحقیقات خاک و آب کشور؛ قرار گرفتن ایران در منطقه خشک و نیمه خشک، کمبود نزولات آسمانی و عدم توسعه کشاورزی حفاظتی را عوامل فقر ماده آلی خاک کشور عنوان کرد و ادامه داد: داده های موجود نشان میدهد 80 درصد از خاکهای کشور دارای کربن آلی زیر یک درصد می باشند.
اسدی رحمانی شوری خاک را از چالش های مهم کشور دانست و اعلام کرد تخمین زده میشود حدود 7 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی دچار درجات مختلفی از شوری می باشند.
وی با تاکید بر اینکه یکی از جدی ترین تهدیدهایی که در دهه های اخیر با آن مواجه می باشیم تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغی است، ابراز داشت: یک مطالعه انجام شده در موسسه تحقیقات خاک و آب نشان داد در طی 45 سال (1380-1345) حدود 200 هزار هکتار از اراضی اطراف شش کلانشهر کشور تغییر کاربری یافته است.
به گفته این مسئول؛ جمع بندی نتايج مطالعات انجام گرفته در رابطه با تغيير كاربري اراضی نشان می دهد در خوشبينانه ترين تخمين، با گذشت هر يك ساعت 2/1 هكتار (هر سال بیش از 10000 هکتار) از اراضی مرغوب و با كاربری كشاورزی از چرخه توليد خارج می شود.
فرناز فتحی سرابی/ مدیرمسئول پایگاه خبری روزنگار البرز
