فاجعه فرونشست ۲۹ سانتیمتری در استان البرز / ۱.۵ میلیارد مترمکعب از منابع آبی البرز را از دست داده‌ایم مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان البرز ، نبود باور مشترک در بخش آب را یکی از مهمترین مشکلات کشور عنوان کرد و گفت: با وجود همه مصیبت‌هایی که در بخش آب داریم اما باز هم بحران آب مساله اول کشور نیست و هر کسی به دنبال کار خود است.
نشست تخصصی مدیران حقوقی منطقه ۲ سازمان منابع آب ایران با حضور ” داوود نجفیان ” مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان البرز ، ” حسین زمانی ” مدیرکل دفتر حقوقی شرکت مدیریت منابع آب ایران و جمعی از مسئولین شرکت آب منطقه و آب و فاضلاب در کرج برگزار شد.
تصمیم‌گیری در بخش آب خارج از اراده وزارت نیرو است!
داوود نجفیان بیان داشت: استان البرز با چالش بزرگی در بخش آب مواجه است به طوری که در این استان ۱۸۰ میلیون مترمکعب آب قابل برنامه‌ریزی برای برداشت و مصرف وجود دارد اما ۲۴۰ میلیون مترمکعب بارگذاری بر روی منابع آب استان صورت گرفته است.
وی افزود: طرح جامعه تأمین آب شرب استان البرز براساس مطالعات جمعیت شناسی با چشم انداز ۳۰ ساله و تا افق ۱۴۳۰ مورد تصویب قرار گرفته است ولی ما در برخی از حوزه‌ها مثل اشتهارد در حال حاضر در نقطه سر به سر تامین و مصرف قرار داریم.
این مسئول با بیان اینکه اتفاقاتی که در بخش آب کشور و خارج از اراده وزارت نیرو رخ می‌دهد از عدم درک درست چالش آب در کشور حکایت دارد به طوری که بدون توجه به ظرفیت‌های آبی بارگذاری‌های جدید صورت می‌گیرد، عنوان کرد: به عنوان نمونه در قالب نهضت ملی مسکن قرار است برای ۱۲۰ هزار نفر در البرز خانه ساخته شود این در حالی است که البرز با تراکم بالای جمعیت مواجه است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان البرز ادامه داد: متأسفانه دست وزارت نیرو در مقابل چنین تصمیماتی بسته است. این تصمیمات در حالی گرفته میشود که آبخوان‌های ما وضعیت بدی دارند.
نجفیان با بیان اینکه بارها مکاتباتی برای مستثنی شدن البرز از بحث توسعه مسکن داشته‌ایم به دلیل مصرف ۱۰۰ درصدی منابع آب داشته‌ایم، گفت: در حالی که سالانه حدود ۱۵۰ هزار نفر به جمعیت البرز اضافه میشود ما هیچ منابع جدیدی برای تأمین آب در اختیار نداریم ولی شورای عالی شهرسازی به این موضوع هیچ توجهی نمی‌کند و فقط اعلام می‌کنند که از محل مدیریت مصرف آب شرب موضوع را مدیریت کنید.
وی از عملکرد سازمان برنامه و بودجه استان البرز هم گلایه کرد و اظهار داشت: این سازمان بدون توجه به آمایش سرزمینی و بی محابا توسعه و بارگذاری‌های جدیدی را تعریف می‌کند. در بخش آب ما اکنون ۷۰ تا ۸۰ میلیون مترمکعب اضافه برداشت از منابع آب داریم و تا کنون یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب از منابع آبی را از دست داده‌ایم.
این مسئول با اشاره به اینکه عمق چاه‌های آب شرب ما در هشتگرد به ۳۵۰ متر آن هم با آبدهی پایین رسیده است، تشریح داد: در حالی که استانداردهای جهانی برای استفاده از منابع آب حداکثر ۴۰ درصد است ما ۱۰۰ درصد ظرفیت آبی استان را استفاده کرده‌ایم و این باعث از بین رفتن سفره‌های زیرزمینی و فرونشست‌هایی بزرگ شده که اکثر آنها در دشت‌های نظرآباد، ساوجبلاغ، تهران-کرج و ماهدشت رخ داده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای البرز با بیان اینکه در برخی از مناطق البرز شاهد سالانه ۲۹ سانتیمتر و به طور میانگین شش سانتیمتر فرونشست هستیم، خاطرنشان کرد: این در حالی است که زیرساخت‌های سنگین ملی در البرز ایجاد شده و فرونشست این زیرساخت‌ها را به خطر انداخته است ولی هیچ کس به آن توجه نمی‌کند.
نجفیان نبود باور مشترک در بخش آب را یکی از مهمترین مشکلات کشور عنوان کرد و گفت: با وجود همه مصیبت‌هایی که در بخش آب داریم اما باز هم بحران آب مساله اول کشور نیست و هر کسی به دنبال کار خود است و بخش آب و انرژی در کشور بی ارزش شده است.
بخش حقوق بین‌الملل آب در وزارت نیرو راه‌اندازی میشود
” حسین زمانی ” مدیرکل دفتر حقوقی شرکت مدیریت منابع آب ایران نیز مطرح کرد: مساله حقوق آب یکی از موضوعات مهم در بحث مدیریت منابع آبی است و در واقع تمام اقداماتی که از سوی وزارت نیرو انجام یا تصمیماتی که از سوی دستگاه قضا در حوزه آب گرفته میشود، همه بر مبنای قانون و حقوق آب صورت می‌گیرد.
وی ادامه داد: در دولت سیزدهم، مساله حقوق آب بسیار مورد توجه قرار گرفته و چندین بخشنامه توسط معاون اول رییس جمهور صادر شده که هیچ دستگاهی بدون استعلام و تایید واحدهای حقوقی هیچ آیین نامه یا بخش نامه ای با محوریت آب صادر نکند.
مدیرکل دفتر حقوقی شرکت مدیریت منابع آب ایران اذعان داشت: در این راستا سال پیش تصمیم گرفته شد که در شرکت مادر تخصصی منابع آب ایران، استان‌های کشور به شش منطقه تقسیم شوند.
این مسئول توضیح داد: این شش منطقه بر حسب حوضه های آبریز تقسیم بندی شده اند و امروز نشست منطقه ۲ با حضور استان‌های البرز، تهران، قزوین، مرکزی و مازندران هستیم که دو روز ادامه دارد.
زمانی تشریح داد: در این دو روز، سه پنل تخصصی با موضوع قانون تعیین تکلیف چاه‌های فاقد پروانه بهره برداری، رسیدگی اداری مربوط به منابع زیر زمینی و کمیسیون رسیدگی به پروانه ها برگزار میشود و در روز دوم هم مسایل مرتبط با حریم و بستر رودخانه‌ها بررسی میشود.
مدیرکل دفتر حقوقی شرکت مدیریت منابع آب ایران افزود: در بحث بستر رودخانه‌ها اقدامات زیاد صورت گرفته و با توجه به وسعت چند میلیون هکتاری حریم و بستر رودخانه‌ها، مطالعات هزینه زیادی نیاز دارد.
این مسئول تاکید کرد: دو ماه پیش تفاهم نامه ای بین سازمان املاک کشور و وزارت نیرو جهت تسهیل قانون حدنگار کاداستر کشور منعقد شد تا از این طریق اراضی متعلق به دولت مثل بستر رودخانه‌ها به نام دولت زده شود.
وی با بیان اینکه علاوه بر این لایحه حفاظت رودخانه ها و خطرات سیل هم به مجلس ارسال شده که در آن به مسایل مربوط به رودخانه‌ها با جزییات پرداخته شده است، تاکید کرد: این لایحه در حال حاضر در کمیسیون آب در حال بررسی است.
مدیر کل حقوق شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به طرح احیای منابع آب های زیرزمینی، اضافه کرد: در این طرح بنا شده چاه‌های غیر مجاز با حکم قضایی مسدود شود که نیاز به تعامل بین بخشی دارد.
وی توضیح داد: متاسفانه قوانین فعلی در خصوص جلوگیری از منابع آبی بازدارنده نیست و حدود ۴۰ سال از تدوین آنها می گذرد و نیاز به اصلاح دارد تا بازدارندگی و جامعیت بیشتری داشته باشد.
این مسئول در خصوص حقوق بین الملل آب هم گفت: به این موضوع در دولت سیزدهم پرداخته شده است. وزارت نیرو و شرکت مادرتخصصی مدیریت منابع آب اخیراً با وزارت امور خارجه و معاونت حقوقی ریاست جمهوری تعاملاتی داشته که در مسائل مربوط به حقوق بین الملل آب بیشتر متمرکز شویم. الان هم یک بخش حقوق بین الملل آب در شرکت مادرتخصصی منابع آب در حال راه‌اندازی است تا به این موضوع سامان دهیم. اگرچه از نظر فنی، سیاسی و دیپلماسی به این موضوع پرداخته شده است اما از منظر حقوقی کمتر مورد توجه بوده و دولت این را در نظر دارد تا به آن پرداخته شود.
